NAFARROAKO MUSEORA BISITA “La vida impresa en los huesos”

Lehen Hezkuntzako 5. mailako ikasleak giza gorputzaren inguruko proiektua garatu  eta gaixotasunei buruzko ikerketak batzuk egiten hasi behar ginela, 2019ko azaroan Nafarroako Museora bisita gidatua egitea erabaki genuen, “La vida impresa en los Huesos “, paleopatologian oinarritutako erakusketa ikusteko.

Paleopatologia gutxi ezagutzen den diziplina zientifikoa da. Xedea antzinako populazioetako gaixotasunak aztertzea da. Testuinguru arkeologikoetatik datozen giza hondakinetan asaldura patologikoak identifikatzen ditu. Modu honetan,historiaren une desberdinetako osasun egoerak, banakakoak zein taldekoen informazioa lortzen da.

Erakusketa honetan historiaurretik  XIX. mendera arteko gizon eta emakumeen hezurrak agertzen ziren; 20 asteko haurtxoetatik adinekoen gorpuzkietaraino.

Maitane Tirapuk, Nafarroako Museoko arkeologoak, gaixotasun batzuek eskeletoetan, hortzetan eta ehun momifikatuetan uzten dituzten ebidentziak  eta hauek nola ezagutu eta interpretatzen diren azaldu zigun.

Irteera horrek informazio asko eman zigun “giza gorputza eta bere gaixotasunak” gure proiektua aberasteko. Ikusi dugu nola antzinako zibilizazioek zaintzen zituzten adinekoak eta gaixoak  eta hezurdurari eta gaixotasunei buruzko hiztegi teknikoa ikasi dugu.

Asko gozatu dugu bisitaz eta harrituta geratu gara antzinako hezur-hondakinetatik atera daitekeen informazio guztia ikusita.

Since year 5 students were working in the human body project and we were about to start investigating about disesases. We decided to visit the “Museo de Navarra” in November of 2019 in order to see the exhibition “Life printed in our bones”, an exhibition focused on paleopathology.

The paleopathology is a little known scientific discipline that studies different diseases in ancient settlements through the identification of pathologic alterations in human remains from archaelological sites. This is how we can get information about health of individuals and groups of people throughout different moments of the history.

This exhibition showed male and female osseous remains, from 20-week-old gestation babies to elderly people and since the prehistory to the XIX century.

Maitane Tirapu, “Museo de Navarra” archaeologist, explained us the evidences that some diseases leave on skeletons, teeth and mummified tissues and how you can get to know life conditions of ancient societies.

This excursion provided us a lot of information to expand our human body project and its diseases. We acquired a wide range of technical vocabulary about the skeleton and human diseases and we learnt that very old civilizations took care of elderly and sick people. We really liked the visit and we were very surprised of the amount of information that can be extracted from osseous remains although watching real human remains was shocking.